KLM huisjes

De KLM presenteert aan zijn reizigers aan boord van KLM vluchten in de business en Royal Class de porseleinen KLM huisjes. Ze worden sinds lange tijd al uitgedeeld en zijn daardoor dus collectors items geworden. Er zijn inmiddels 100 verschillende soorten huisjes uitgebracht die zijn genummerd van 1-100. ( 2019 )

met een alcoholpercentage van 35%. De huisjes zijn dus in feite flessen met een kurk en zegel op de top. Soms werd de jenever op gedronken, maar meestal gingen de flessen zo mee naar huis, of ze nu vol of leeg waren.

Op vluchten naar sommige landen met alcohol beperkingen worden lege huizen gepresenteerd. Op een aantal van de huizen verklaart een sticker dit door te verwijzen naar de douanevoorschriften. (Leeg omwille van de aangepaste regelgeving op deze vlucht). Soms zijn deze lege flessen uitgevoerd met een kurk en zegel en soms is de lege fles uitgevoerd zonder de kurk en zegel. KLM is in 1952 begonnen met de uitgifte van deze miniatuur flessen. Luchtvaartmaatschappijen mochten geen geschenken aan hun klanten geven om oneerlijke concurrentie te voorkomen. Daarom had KLM een aantal Delfts blauwe huisjes gemaakt, en vulde deze met jenever. Vervolgens beklaagden de concurrenten zich dat deze huisjes met drank een geschenk zou zijn. KLM wimpelde deze beschuldiging weg: wij mogen toch zelf wel beslissen hoe we onze drankjes serveren? Is er een wet waarin staat dat drankjes moeten worden geserveerd in een glas? “… en zo is het dus allemaal begonnen.

De KLM werd 7 oktober opgericht in 1919. In 1993 waren er 60 verschillende huizen uitgegeven. In 1994, toen de KLM zijn 75e verjaardag vierde, hebben ze in totaal 15 miniaturen uitgebracht. Waardoor het totaal op 75! verschillende miniaturen kwam, zodat het aantal huizen hetzelfde zou zijn als de leeftijd van de KLM. In feite is huis nr. #75 geen gewoon huis; het is het voormalige hoofdkantoor van de KLM. Sindsdien is elk jaar op 7 oktober een nieuw huis uitgegeven. In het jaar 2014 is huis #95 vanwege de 95e verjaardag van KLM uitgebracht.

Goedewaagen was eerst gevestigd in Gouda, maar verhuisde naar Nieuw Buinen (Drente) in 1984. Er gingen geruchten dat de huisjes “remakes uit Taiwan” waren en niet de echte “Delfts blauwe huizen”. Wat is het echte verhaal hierover? Dit is wat we weten:

Goedewaagen heeft de KLM huisjes gemaakt tot 1995. De laatste verzending naar Bols was in maart 1995. Bols liet de huisjes niet langer door Goedewaagen maken, maar liet ze produceren in Singapore. De reden dat Bols hiertoe besloot was dat de Goedewaagen huizen soms van minderwaardige kwaliteit waren en konden lekken. Bols had inmiddels een hoop klachten ontvangen en blijkbaar kon Goedewaagen dit probleem niet oplossen. De CEO S.J. Kramer van Goedewaagen gaf aan dat deze klachten “Belachelijk” waren, “We maken meer Delfts blauw dan ze in Delft maken. Hoe kunnen we dan inferieure kwaliteit produceren? Ze vinden gewoon ons te duur”. Daarom heeft Goedewaagen een rechtszaak tegen Bols aangespannen over de beëindiging van het contract.

Goedewaagen bleef deze Delfts blauwe huizen produceren, maar dan zonder “Bols” of “KLM” opdruk erop, en de huizen bevatten ook geen jenever meer. Goedewaagen werd hiervoor door Bols voor het gerecht gesleept. In mei 1997 heeft Bols deze zaak gewonnen, en is het Goedewaagen niet langer toegestaan om producten te maken met de uiterlijke kenmerken van de KLM-huizen van Bols.  Zo zijn de KLM ‘Remakes’ en de KLM huisjes uit ‘Taiwan’ ontstaan, maar het zijn twee verschillende soorten huisjes:

 De ‘Remakes’ zijn de huisjes die Goedewaagen produceerde nadat Bols het contract had beëindigd. Deze remakes zijn te herkennen omdat ze niet voorzien zijn van de stempels KLM of BOLS.

‘Taiwan’, of eigenlijk Singapore… Dit is waar de huisjes zijn geproduceerd sinds 1995! Dus, alle huisjes genummerd 75 en hoger zijn gemaakt in Taiwan, maar is dit echt een reden tot paniek? Nee, natuurlijk niet. In 1997, aan het einde van de rechtszaak, vroeg ze W. Ingenhoven (hoofd public relations Bols): “Dus, betekent dit dat de KLM huisjes niet echt Delfts blauw meer zijn?” Zijn antwoord was: “de techniek om Delfts blauw aardewerk te maken is niet gebonden aan een plaats. Ongeveer 75% van alle Delfts blauw wordt niet gemaakt in Delft. Dat geldt ook voor Drenthe en is niets anders voor China. We hebben niets te klagen over hun kwaliteit”. Simon Rynbende begon zijn distilleerderij in 1793. Het Rynbende bedrijf werd overgenomen door Henkes in 1953. Henkes werd overgenomen door Bols in de jaren 80

Nadat de Rynbende werd overgenomen door Henkes, werden de miniaturen van KLM gevuld met Henkes drank. Daarna kwam in de jaren 80 de naam Bols op de huisjes te staan.

 Aangezien het Rynbende bedrijf op dit moment niet meer bestaat, is onduidelijk waarom er een ‘remake’ door Rynbende werd gemaakt. In de Rynbende tijd was Goedewaagen nog steeds fabrikant van deze huisjes en ze zijn gestopt in 1995, lang nadat de Rynbende werd overgenomen door Henkes en Henkes werd overgenomen door Bols. De remakes die gemaakt zijn door Goedewaagen hebben niet de KLM en BOLS merken op hun huisjes. Daardoor zijn deze gemakkelijk te herkennen.

 De remake miniaturen uit Taiwan bestaan niet, want dit zijn de echte (officiële) huisjes. Ok, ze zijn niet gemaakt in Delft, maar ook Goedewaagen was niet gevestigd in Delft (eerst in Gouda, en verhuisde vervolgens naar het oosten van Holland, Nieuw Buinen). Er is dus geen enkele reden voor paniek. Geniet van uw verzameling en iedereen moet maar weer afwachten of er ook de komende jaren weer nieuwe miniaturen worden toegevoegd op de 7e oktober van elk jaar.

In 2014, het 95  jarig bestaan van KLM, is het huisje een replica van de Heineken Brouwhuis. Dit is extra bijzonder, omdat Heineken in 2014 het 150-jarig bestaan viert.

Waarschijnlijk is dat de KLM huisjes nog lange tijd zullen bestaan. KLM is dan wel samengevoegd met Air France, maar het merk KLM zal in de toekomst gebruikt blijven worden. Hare Koninklijke Majesteit Koningin Beatrix heeft KLM toegestaan om de kroon en de titel Royal of Koninklijk in zijn naam te gebruiken. Dit is een zeer speciale uitzondering aangezien een bedrijf normaal gesproken Nederlands moet zijn om deze eer te mogen ontvangen.

Zoals sinds 1994 gebruikelijk, wordt elk jaar een nieuw huisje onthuld op 7 oktober, de verjaardag van KLM. Huisje 100 moest een bijzonder huisje worden. Ze kwamen vrij snel uit bij Paleis Huis ten Bosch. Honderd jaar geleden heeft KLM het predicaat ‘Koninklijk’ mogen ontvangen van Koningin Wilhelmina. En het stopt niet bij 100, het volgende huisje is al in voorbereiding.

Verzamelaar app

Delfts Blauw KLM huisjes verzamelen is ook tegenwoordig best high-tech. Als je een iPhone, iPad of Android-telefoon bezit, is er een nieuwe manier om uw KLM-miniaturen collectie bij te houden. Gewoon de app downloaden van de Delftsblauwe KLM huisjes om een lijst van alle varianten die ooit geproduceerd zijn te bekijken. Je hebt ook alle miniaturen die al in je bezit zijn, in een oogopslag voor je neus. En je kunt degene die je nog mist alvast, voor uw volgende reis in KLM World Business Class, bekijken. Voor een meer tastbaar aandenken, is er ook de KLM Delfts blauwe miniaturen boek. Ter ere van hun 90-jarig bestaan in 2009, KLM publiceerde zij een speciaal boek, dat alle van de verschillende Delfts blauwe miniatuur huizen beschrijft.