Dickensville - Stavoren - Vuurtoren met Draaiend Licht

Rode vuurtoren van gietijzer

De Vuurtoren van Stavoren, die in 2015 aan de Elfsteden Serie van Dickensville is toegevoegd, is een miniatuurmodel van de 15,7 meter hoge, rode lichtopstand in de Friese Elfstedenstad Stavoren. Dit opvallende, waterbouwkundige bouwwerk aan het IJsselmeer, dat vervaardigd is uit gietijzer, dateert uit 1884 en is op 13 oktober 1999 toegevoegd aan de lijst van rijksmonumenten.

Waterbouwkundig bouwwerk met open constructie

De zeskantige vuurtoren heeft een conische vorm en bestaat uit vier etages die een open constructie hebben. Waar de gietijzeren profielen elkaar kruisen zijn decoratieve rozetten aangebracht. Binnenin de open ruimte leidt een gietijzeren wenteltrap je naar het achtkantig gevormde lichthuis, dat over een rood koepeldak beschikt.

Onderdeel van drie kustlichten

De karakteristieke rode lichttoren is onderdeel van drie kustlichten bij de haven van Stavoren. De twee bijbehorende rode en groene havenlichten, die elk op een uiteinde van de twee havenpieren staan, zijn ook van gietijzer, maar zijn met 6,3 en 7,2 meter, minder hoog.

Hoge Licht en Lage Licht

De hoge vuurtoren diende namelijk als het zogeheten Hoge Licht en de twee kleinere havenlichten, met groen aan de stuurboordzijde en rood aan de bakboordzijde van het havenhoofd, diende als het Lage Licht. Met deze oriëntatiepunten konden lichtenlijnen worden gevormd.

Lichtenlijn voor navigatie

Een lichtenlijn wordt gevormd door twee vuurtorens of lichtopstanden in een opvallende kleur, die beide een verschillende hoogte hebben. Deze twee vaarwegmarkeringen, ook wel lichtbakens genoemd, worden op een bepaalde afstand van elkaar geplaatst, waardoor ze als navigatie voor de scheepvaart dienen.

Veilige koers varen door uitlijning van lichtbakens

Wanneer een naderend schip de lichtbakens op een rechte lijn ziet staan, vaart hij veilig op de juiste koers. Wanneer de lichtbakens niet recht boven elkaar zijn uitgelijnd, moet hij zijn koers wijzigen. Door één of meerdere lichtenlijnen te volgen, kan een schip veilig de haven binnenvaren.

Opvallende kleur van nautische bakens

De opvallende groene en rode kleur van de lichtbakens zorgt ervoor dat ook overdags, wanneer de lichten minder goed zichtbaar zijn, de bouwwerken als nautische bakens kunnen blijven functioneren en er veilig genavigeerd kan worden. In de Friese volksmond staan de drie beeldbepalende iconen bekend als de ’Fuurtoren met ut Rooie Fuur en ut Groëne Fuur’

Van geleidelicht naar verkenningslicht

Als onderdeel van een lichtenlijn heeft de hoge vuurtoren zijn functie van geleidelicht inmiddels verloren en wordt tegenwoordig nog uitsluitend als verkenningslicht gebruikt. De lichtopstand van Stavoren is echter vrij uniek in Nederland. Er zijn nog slechts twee andere vuurtorens met een opengewerkte constructie van gietijzer bewaard gebleven. Deze zijn te vinden in Strijensas en Den Oever.

Verschillen tussen originele lichtopstand en miniatuur

De Vuurtoren van Dickensville is dus een bijzondere lichttoren om aan je Elfstedendorp, kerstdorp of ander minidorp toe te voegen. Net als het origineel in Stavoren, zal ook de miniatuurversie als een ware blikvanger in het dorp prijken. Er zijn echter wel enkele verschillen met het originele bouwwerk. Zo heeft de miniatuur vanwege de breekbaarheid van porselein geen open constructie.

Zonder kleine havenlichten

Ook bevindt de wenteltrap zich bij de Vuurtoren van Dickensville aan de buitenzijde en niet binnenin de constructie. Verder is de miniatuur als losse toren uitgebracht en is geen onderdeel van drie kustlichten. Er zijn dus geen kleine havenlichten in de collectie aanwezig. Uiteraard is dit wel een heel leuk project om zelf te maken, waardoor je Stavoren in het klein, nog realistischer kunt maken.

Met draaiende verlichting

De miniatuuruitvoering uit de Elfstedenserie heeft een afmeting van 10.4 x 10.4 x 26 cm (B x D x H) en beschikt over draaiende verlichting. Om de vuurtorenlamp te laten draaien kun je 2x AA batterijen gebruiken (niet inbegrepen), maar je kunt ook een adapter gebruiken of de splitter van Dickensville (niet inbegrepen).